نوشته شده در 7 اسفند 1402، ساعت 07:46

هفتم اسفندماه بزرگداشت دهخدا

هفتم اسفندماه بزرگداشت دهخدا
خلاصه مطلب

فهرست آثار علی اکبر دهخدا ؛ فرهنگ لغتنامه دهخدا، مجموعه مقالات چرند و پرند، تصحیح دیوان حافظ، منوچهری، مسعود سعد، سمرقندی، فرخی سیستانی، ابن یمین، یوسف و زلیخا و امثال و حکم می باشد.

پدرش قزوینی بود اما خودش در تهران متولد شد و در سال‌های رشد و کشف دنیا، برخی از بزرگان زمانه مثل شیخ هادی نجم‌آبادی را شناخت.در مدرسه سیاسی تهران درس خواند. در همان سال‌های جوانی به خارج از کشور هم سفر کرد و دنیای بیرون از ایران را به چشم دید و مواجهه با داشته‌ها و نداشته‌های کشورش را مستقیم تجربه کرد. با نوشتن برای روزنامه صوراسرافیل – با امضای دخو – به چهره‌ای مطرح در میان آزادی‌خواهان و هواداران مشروطیت تبدیل شد. مهم‌ترین طنزنویس آن روزگار بود و با نوشته‌هایش به استبداد و جهل زمانه می‌تاخت. البته هر چقدر نسبت به مردان قدرت و سیاست سختگیر و بی‌گذشت بود، به مردم عادی دلسوزی و با آنان همدلی داشت و شرایط رقت‌بار این فرودستان را نشانه‌ای از فساد و خیانت‌پیشگی بالادستی‌ها می‌دید.))

 

علی‌اکبر دهخدا سال ۱۳۳۴ در چنین روزی در ۷۷ سالگی در تهران از دنیا رفت  در آرامگاه ابن‌بابویه شهر ری به خاک سپرده شد. جملات بعدی این یادداشت، بخشی از یک نوشته اوست: «اگر چه درد سر می‌دهم، اما چه می‌توان کرد، نشخوار آدمی‌زاد حرف است. آدم حرف هم که نزند دلش می‌پوسد. ما یک رفیق داریم اسمش دمدمی است. این دمدمی حالا بیشتر از یک سال بود موی دماغ ما شده بود که کبلایی، تو که هم از این روزنامه‌نویس‌ها پیرتری هم دنیا دیده‌تری هم تجربه‌ات زیادتر است. الحمدلله به هندوستان هم که رفته‌ای، پس چرا یک روزنامه نمی‌نویسی؟ می‌گفتم: عزیزم دمدمی! اولا همین تو که الان با من ادعای دوستی می‌کنی، آن‌وقت دشمن من خواهی شد. ثانیا از اینها گذشته حالا آمدیم روزنامه بنویسیم، بگو ببینم چه بنویسیم؟ یک‌ قدری سرش را پایین می‌انداخت، بعد از مدتی فکر سرش را بلند کرده، می‌گفت: چه می‌دانم، از همین حرف‌ها که دیگران می‌نویسند، معایب بزرگان را بنویس! به ملت دوست و دشمنش را بشناسان! می‌گفتم: عزیزم! والله بالله این کارها عاقبت ندارد. می‌گفت: پس یقین تو هم مستبد هستی، پس حکما تو هم بله … وقتی این حرف را می‌شنیدم، می‌ماندم معطل، برای این که می‌فهمم همین یک کلمه تو هم بله … چقدر آب برمی‌دارد! … می‌گویم عزیزم! … من تا وقتی که مطلبی را ننوشته‌ام کی قدرت دارد به من بگوید: تو! بگذار من هر چه دلم می‌خواهد در دلم خیال بکنم. هر وقت نوشتم آن‌ وقت هر چه دلت می‌خواهد بگو. من اگر می‌خواستم هر چه می‌دانم، بنویسم تا حالا خیلی چیزها را می‌نوشتم… به من چه که نصرالدوله پسر قوام در محضر بزرگان تهران رجز می‌خواند که منم خورنده خون مسلمین. منم برنده عِرض اسلام. منم آن‌ که ده یک خاک ایلات فارس را به قهر و غلبه گرفته‌ام… به من چه که بعد از گفتن این حرف‌ها بزرگان تهران هورا می‌کشند و زنده‌باد قوام می‌گویند.

 

 

هفتم اسفندماه بزرگداشت دهخدا

ویراستار مدرسه
7 اسفند 1402، ساعت 07:46۲۰ دقیقه مطالعه
هفتم اسفندماه بزرگداشت دهخدا
خلاصه مطلب

فهرست آثار علی اکبر دهخدا ؛ فرهنگ لغتنامه دهخدا، مجموعه مقالات چرند و پرند، تصحیح دیوان حافظ، منوچهری، مسعود سعد، سمرقندی، فرخی سیستانی، ابن یمین، یوسف و زلیخا و امثال و حکم می باشد.

پدرش قزوینی بود اما خودش در تهران متولد شد و در سال‌های رشد و کشف دنیا، برخی از بزرگان زمانه مثل شیخ هادی نجم‌آبادی را شناخت.در مدرسه سیاسی تهران درس خواند. در همان سال‌های جوانی به خارج از کشور هم سفر کرد و دنیای بیرون از ایران را به چشم دید و مواجهه با داشته‌ها و نداشته‌های کشورش را مستقیم تجربه کرد. با نوشتن برای روزنامه صوراسرافیل – با امضای دخو – به چهره‌ای مطرح در میان آزادی‌خواهان و هواداران مشروطیت تبدیل شد. مهم‌ترین طنزنویس آن روزگار بود و با نوشته‌هایش به استبداد و جهل زمانه می‌تاخت. البته هر چقدر نسبت به مردان قدرت و سیاست سختگیر و بی‌گذشت بود، به مردم عادی دلسوزی و با آنان همدلی داشت و شرایط رقت‌بار این فرودستان را نشانه‌ای از فساد و خیانت‌پیشگی بالادستی‌ها می‌دید.))

 

علی‌اکبر دهخدا سال ۱۳۳۴ در چنین روزی در ۷۷ سالگی در تهران از دنیا رفت  در آرامگاه ابن‌بابویه شهر ری به خاک سپرده شد. جملات بعدی این یادداشت، بخشی از یک نوشته اوست: «اگر چه درد سر می‌دهم، اما چه می‌توان کرد، نشخوار آدمی‌زاد حرف است. آدم حرف هم که نزند دلش می‌پوسد. ما یک رفیق داریم اسمش دمدمی است. این دمدمی حالا بیشتر از یک سال بود موی دماغ ما شده بود که کبلایی، تو که هم از این روزنامه‌نویس‌ها پیرتری هم دنیا دیده‌تری هم تجربه‌ات زیادتر است. الحمدلله به هندوستان هم که رفته‌ای، پس چرا یک روزنامه نمی‌نویسی؟ می‌گفتم: عزیزم دمدمی! اولا همین تو که الان با من ادعای دوستی می‌کنی، آن‌وقت دشمن من خواهی شد. ثانیا از اینها گذشته حالا آمدیم روزنامه بنویسیم، بگو ببینم چه بنویسیم؟ یک‌ قدری سرش را پایین می‌انداخت، بعد از مدتی فکر سرش را بلند کرده، می‌گفت: چه می‌دانم، از همین حرف‌ها که دیگران می‌نویسند، معایب بزرگان را بنویس! به ملت دوست و دشمنش را بشناسان! می‌گفتم: عزیزم! والله بالله این کارها عاقبت ندارد. می‌گفت: پس یقین تو هم مستبد هستی، پس حکما تو هم بله … وقتی این حرف را می‌شنیدم، می‌ماندم معطل، برای این که می‌فهمم همین یک کلمه تو هم بله … چقدر آب برمی‌دارد! … می‌گویم عزیزم! … من تا وقتی که مطلبی را ننوشته‌ام کی قدرت دارد به من بگوید: تو! بگذار من هر چه دلم می‌خواهد در دلم خیال بکنم. هر وقت نوشتم آن‌ وقت هر چه دلت می‌خواهد بگو. من اگر می‌خواستم هر چه می‌دانم، بنویسم تا حالا خیلی چیزها را می‌نوشتم… به من چه که نصرالدوله پسر قوام در محضر بزرگان تهران رجز می‌خواند که منم خورنده خون مسلمین. منم برنده عِرض اسلام. منم آن‌ که ده یک خاک ایلات فارس را به قهر و غلبه گرفته‌ام… به من چه که بعد از گفتن این حرف‌ها بزرگان تهران هورا می‌کشند و زنده‌باد قوام می‌گویند.